O Άγιος Νικόλαος Στενής

Ο Άγιος Νικόλαος Στενής Τήνου

Η Στενή είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό χωριό της Τήνου. Σε αντίθεση με άλλα χωριά διατηρεί τη ζωντάνια του καθώς πολλές νέες οικογένειες επιλέγουν να παραμείνουν σε αυτό. Τα 4/5 των κατοίκων είναι χριστιανοί καθολικοί και το το 1/5 χριστιανοί ορθόδοξοι.

Ο ενοριακός ναός των καθολικών είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο Επίσκοπο των Μύρων και γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου.

Το έτος ανοικοδόμησης του ναού δεν είναι γνωστό. Αρχικά ήταν ένα μικρό εκκλησάκι, το οποίο στη συνέχεια επεκτάθηκε, λόγω αύξησης των κατοίκων. Για την επέκτασή του χρειάστηκε να καλυφτεί με καμάρες ο χείμαρρος που βρίσκοταν δίπλα από την αυλή.

Είναι τρίκλιτη βασιλική και το Ιερό έχει κατεύθυνση προς την ανατολή. Στο βάθος του μεσαίου κλίτους υψώνεται το κεντρικό Ιερό Βήμα (altare), αφιερωμένο στον Άγ. Νικόλαο. Κατασκευάστηκε το 1790 από γκρίζο τηνιακό μάρμαρο και η τεχνοτροπία του βασίζεται σε βενετσιάνικο σχέδιο.

Τα πλαϊνά ιερά είναι αφιερωμένα στην Παναγία την Πονεμένη και στον Τίμιο Σταυρό, ενώ υπάρχουν και άλλες εικόνες και αγάλματα που κοσμούν το εσωτερικό. Αξιόλογο είναι και το βαπτιστήριο το οποίο φιλοτέχνησε ο γνωστός γλύπτης Φιλιππότης.

Το κεντρικό Ιερό Βήμα, διακρίνεται η εικόνα του Αγίου

Το 2005 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες πλήρους ανακαίνησης οι οποίες σκοπό είχαν να επαναφέρουν, όσο αυτό ήταν εφικτό, το ναό στην παλαιά του λάμψη, καθώς παρεμβάσεις του παρελθόντος σίγουρα απαραίτητες στην εποχή τους, είχαν αλλοιώσει τη μορφή και διαρύθμησή του.

Η Παναγία του Βρυσιού Τήνου

Η Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας του Βρυσιού Τήνου

Υπάρχουν εκείνοι που αναρωτιούνται για την ύπαρξη και προέλευση των Χριστιανών Καθολικών στο νησί της Παναγίας, την Τήνο. Και όμως, το 40% των κατοίκων της ανήκει στο καθολικό δόγμα. Περίπου πέντε αιώνες πριν την εύρεση της θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας της Μεγαλόχαρης το νησί είχε ήδη Λατίνο Επίσκοπο.

Η Τήνος αποκαλείται νησί της Παναγίας και δικαίως, αφού μέσα του έκρυβε για πολλά χρόνια δύο εικόνες της.  Όλοι γνωρίζουν την Ευαγγελίστρια όμως λίγοι την Παναγία του Βρυσιού ή Βρυσιώττισα.

Η ιστορία της Παναγίας του Βρυσιού ξεκινάει περίπου στα 1600 με 1619, όταν μια Φραγκισκανή Μοναχή από το χωριό Ταραμπάδος ονειρεύτηκε την Παναγία να της υπεδεικνύει το σημείο που ήταν θαμμένο το εικόνισμά της. Η ταπεινή μοναχή δεν έδωσε σημασία και όταν το όνειρο επαναλήφθηκε, για δεύτερη συνεχόμενη νύχτα, αποφάσισε να μιλήσει στον εφημέριο του χωριού ο οποίος την θεώρησε φαντασιόπληκτη. Για τρίτη φορά η μοναχή ονειρεύεται το ίδιο πράγμα. Η επιμονή της καλόγριας προβλημάτισε τον ιερέα ο οποίος την έστειλε στον Επίσκοπο. Ο Επίσκοπος έδωσε την άδεια σε έναν ιερέα, δύο εργάτες και την μοναχή ν κάνουν έρευνες στο σημείο εκείνο που θα τους έδειχνε η καλόγρια. Ένας από τους εργάτες καθώς έσκαβε χτύπησε ένα κομμάτι ξύλου. Όταν το καθάρισαν από τα χώματα είδαν το πρόσωπο της Παναγίας και του Ιησού. Η εικόνα μεταφέρθηκε στην εκκλησία του χωριού. Σύντομα, το νέο διαδόθηκε στα γύρω χωριά και πολύς κόσμος ήρθε για να την προσκυνήσει. Ωστόσο, την άλλη μέρα η εικόνα εξαφανιστηκε και κάποιος περαστικός την είδε στο μέρος που είχε ανακαλύφθεί. Την πήρε και την μετέφερε και πάλι στην εκκλησία, όμως το ίδιο συνέβη και την επόμενη ημέρα. Έτσι όλοι κατάλαβαν πως ήταν θέλημα της Παναγίας να παραμείνει εκεί όπου για πολλά χρόνια ήταν θαμμένη και αποφάσισαν να οικοδομίσουν μια εκκλησία για χάρη της. Επειδή ο κόσμος που προσέρχονταν ήταν πολύς αποφασίστηκε το 1642 η ανέγερση μεγαλύτερης εκκλησίας. Το 1880 χτίζεται ένας ακόμη μεγαλύτερος ναός ενώ το 1986 ολοκληρώνεται ο ξενώνας.

Περισσότερες πληροφορίες για την Παναγία του Βρυσιού Τήνου θα βρείτε εδώ: http://www.catholic.gr/panagiavrisi/sinkrotima.html

Η ιστορία της Παναγίας του Βρυσιού της Τήνου είναι όμοια με εκείνη της Μεγαλόχαρης. Πρόκειται για απλή σύμπτωση, αντιγραφή, ή μήπως είναι ένα μήνυμα πως η Παναγία είναι η κοινή Μητέρα όλων χριστιανών; Ο καθένας ας απαντήσει για τον εαυτό του.

Ιωάννης Μαραγκός Αρχιεπίσκοπος (1856-1874)

 

Ένας ιστορικός έλεγε πως η ιστορία γράφεται από την προϊστορία. Ότι υπάρχει, μεγάλο ή μικρό ασήμαντο ή σημαντικό υπάρχει γιατί κάποιος αποφάσισε να το δημιουργήσει. Αγαθά, μνημεία που απολαμβάνουμε χάρη στον αγώνα των πατέρων μας. Ίσως λίγοι γνωρίζουν τον Ιωάννη Μαραγκό όμως η Τήνος οφείλει πολλά στον ζηλωτή Ιεράρχη. Ο Καθεδρικός Ναός της Ξυνάρας (προηγούμενη ανάρτηση) και το «Παλάτι του Δεσπότη», είναι μνημεία τα οποία είδαν το φως κατά τη διάρκει της Αρχιερατείας του.

Γεννήθηκε στην Άνω Σύρα στις 21 Μαρτίου 1833. Μετά το πέρας των προκαταρκτικών σπουδών στο Δημοτικό της Άνω Σύρου και της σχολής των Φραγκισκανών στη Νάξο και κατόπιν υποδείξεως του Καθολικού Επισκόπου Σύρου Αλοΐσιου Βλάγκη, αναχώρησε για τη Ρώμη για να προετοιμαστεί στο ιερατικό λειτούργημα. Το 1856 χειροτονείται ιερέας και επιστρέφει στη Σύρο. Λόγω έλλειψης ιερέων καλείται στην Πάτρα για να υπηρετήσει την εκεί καθολική κοινοτητα. Επί εφημερίας του οικοδομείται ο Ενοριακός Ναός του Αγίου Ανδρέα.

Το 1856 σε ηλικία 33 ετών εκλέγεται βοηθός επίσκοπος Τήνου-Μυκόνου δίπλα στον Επίσκοπο Φραγκίσκο Ζαλώνη. Με τον θάνατο του Ζαλώνη, το 1866 ο Πάπας Πίος Θ΄ τον ονομάζει Επίσκοπο Τήνου-Μυκόνου. Εκτός τις μεγάλες προσπάθειες που κατέβαλε για την άνοδο του πνευματικού και πολιτιστικού επιπέδου του ποιμνίου του που εκείνη την εποχή αριθμούσε 6.000 πιστούς, αποπεράτωσε τον Καθεδρικό ναό της Παναγίας του Ροδαρίου της Ξυνάρας, ανήγειρε νέο Επισκοπικό Μέγαρο και ίδρυσε Ιεροσπουδαστήριο για την εκκλησιαστική του διοίκηση. Οργάνωσε το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Τήνου το οποίο συγκαταλέγεται μεταξύ των πλουσιωτέρων ελληνο-λατινικών Αρχείων της Ανατολής. Έλαβε μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο του Βατικανού της οποίας λόγω της υψηλής θεολογικής του κατάρτισης, εξελέγει μέλος και εισηγητής της Δογματικής Επιτροπής. Από τη θέση αυτή είχε την ευκαιρία να γνωρίσει μεγάλες προσωπικότητες του εκκλησιαστικού χώρου, όπως τον Πάπα Πιο Θ΄.

Στις 10 Αυγούστου 1874 ο Βασιλιάς των Ελλήνων με βασιλικό διάταγμα αναγνωρίζει τον Μαραγκό ­“ως επιφορτισμένον με τα επισκοπικά καθήκοντα εις εκείνα τα μέρη του Βασιλείου εις τα οποία δεν υπάρχουσιν άλλοι της αυτής Δυτικής Εκκλησίας Επίσκοποι”.

Με την επανίδρυση της Λατινικής Αρχιεπισκοπής Αθηνών ο Πάπας Πίος Θ΄ τον διορίζει Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών. Συννέβαλε για την στήριξη και βοήθεια των πληγέντων από τους σεισμούς της Κεφαλλονιάς και του Αιγίου καθώς επίσης βοήθησε τους αναγκεμένους της ατυχούς εξέγερσης των Κρητών κατά των Τούρκων. Για το λόγο αυτό τιμήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία με τη διάκριση του Ταξιαρχου του βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος.

Πέθανε σε ηλικία 58 ετών στη Σμύρνη όπου είχε ταξιδέψει για να συμμετάσχει στην τοπική Σύνοδο. Η επικήδεια ακολουθία έγινε στον Καθολικό Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών παρουσία του Προέδρου της Κυβερνήσεως, υπουργών, του δημάρχου Αθηνών και πλήθους πιστών Καθολικών και Ορθοδόξων.

πηγή: ΡΟΥΣΣΟΥ Μ. Ν., Επιφανείς Συριανοί, Αθήνα 1986, σελ. 55-58.

O Καθεδρικός Ναός της Παναγίας του Ροδαρίου

Βρίσκεται στο χωριό Ξυνάρα Τήνου όπου είναι η έδρα του Καθολικού Αρχιεπισκόπου και το Επισκοπικό Μέγαρο της Τήνου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε μέγεθος ναό του νησιού.

Η ανοικοδόμηση του ναού ξεκίνησε στις 20.03.1862 όταν ο τότε Επίσκοπος Τήνου Φραγκίσκος Ζαλλώνης έθεσε τον θεμέλιο λίθο ακριβώς στο σημείο όπου βρίσκονταν ο βυζαντινός ναός του Αγίου Θεοδώρου. Αυτός ο ναός είχε κατασκευαστεί τον 8ο αιώνα όμως στα μέσα του 17ου αιώνα κατέρρευσε είτε εξαιτίας σεισμού είτε από την φθορά του χρόνου. Στις 12.09.1864 ολοκληρώνεται ο τρούλος, ενώ στις 31.05.1866 εορτή της Αγίας Δωρεάς (Corpus Domini), τελείται η πρώτη αρχιερατική Θεία Λειτουργία απο τον Επίσκοπο Ιωάννη Μαραγκό.

Ο ναός είναι τρίκλητη βασιλική με τρούλο και συνδυάζει αρμονικότατα τη νησιωτική αρχιτεκτονική με τη δυτικότροπη διακόσμηση. Εσωτερικά στηρίζεται σε έξι μαρμάρινες κολώνες από γκρίζο τηνιακό μάρμαρο οι οποίες συγκρατούν οχτώ τόξα, τέσσερα από τη δεξιά και τέσσερα από την αριστερή πλευρά και δημιουργούν τα τρία κλίτη της βασιλικής. Σε μια από τις κολώνες έχει τοποθετηθεί ο ξύλινος άμβωνας. Το μαρμάρινο δάπεδο προέρχεται από τον πρώην καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη ο οποίος βρίσκοταν στο Εξώμβουργο.

Στο Ιερό, ακριβώς κάτω από την Αγία Τράπεζα, υπάρχει κρύπτη στην οποία τοποθετούνται τα σκηνώματα των επισκόπων.

Ο θόλος του κεντρικού κλίτους είναι πλούσια διακοσμημένος ενώ υπάρχει ένας παπικός θυρεός και δύο ακόμη των επισκόπων Ζαλλώνη και Μαραγκού.

Το κεντρικό Ιερό αφιερωμένο στην Παναγία του Ροδαρίου
 και ο Αρχιεπισκοπικός θρόνος

Το εσωτερικό κοσμούν συνολικά επτά ιερά Βήματα (altare) με αξιόλογες εικόνες, μερικές από τις οποίες είναι έργα της Ουρσουλίνας μοναχής MERE IGNACE και αγάλματα, αφιερωμένα στην Ιερά Καρδία του Ιησού, στην Αγία Οικογένεια, στην Αγία Παρασκευή, στην Παναγία του Καρμήλου, στον Άγιο Μάρκο και την Παναγία.

Στο κεντρικό ιερό Βήμα δεσπόζει η εικόνα της Παναγίας του Ροδαρίου. Παριστάνει την Παναγία καθισμένη στο θρόνο με το Θείο Βρέθος, δεξιά της τον Άγιο Ιωάννη Πρόδρομο συμπροστάτη της Τήνου και αριστερά τον Άγιο Δομήνικο. Το ενδιαφέρον της εικόνας είναι ότι απεικονίζει τον Άγιο Ιωάννη και όχι την Αγία Αικατερίνη όπως συνηθίζεται κι αυτό γιατί ο προηγούμενος καθεδρικός ναός του νησιού ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη, εντός του οποίου υπήρχε ένα Ιερό Βήμα (altare privilegiatum) αφιερωμένο στην Παναγία του Ροδαρίου. Η εικόνα είναι δώρο του Καρδιναλίου Αλεξάνδρου Μπαρναμπό ενώ η κορνίζα αγοράστηκε στην Τεργέστη αντί 50 δρχ.

Το αρχικό κωδονοστάσιο σχεδιάστηκε από τον ιερέα, και μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Ιωάννη Φιλιππούση (+1958), χτίστηκε το 1899 και είχε ύψος 20 μέτρων. Το 1940 επειδή υπήρχε κίνδυνος κατάρρευσης κατεδαφίστηκε και στη θέση του χτίστηκε το υπάρχον λίγο μεγαλύτερο από το αρχικό. Στο κωδονοστάσιο υπάρχουν τρείς καμπάνες. Η μεγαλύτερη κατασκευάστηκε στη Βερώνα της Ιταλίας από τον Luigi Cavadi, ονομάζεται Rosaria Leonina και ζυγίζει 382 κιλά.

Ο σχεδιαστής του κωδονοστασίου Σεβ. Ιωάννης Φιλιππούσης

Ο ναός εορτάζει στις 07 Οκτωβρίου εορτή της Πανάγιας του Ροδαρίου η πανύγηρη όμως τελείται την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου.